Vlaanderen.be | Kunstenenerfgoed.be

Vrijstelling van zekerheid voor tijdelijke invoer van kunstwerken van buiten de EU

Voor de tijdelijke invoer van kunstwerken in het douanegebied van de Europese Unie is in principe een borg vereist. Als later blijkt dat de tijdelijk ingevoerde kunstwerken niet terug gingen (‘wederuitvoer’), kan de douane de misgelopen invoerrechten, btw en boetes op de gestorte borg verhalen. Die borgstelling is ten laste van de invoerder van de kunstwerken. In principe moeten musea dus voor al hun bruiklenen van buiten de Europese Unie een borgsom storten.

Dat is een zware belasting voor het budget van de musea: de gestorte borgsom blijft geblokkeerd tot de vrijgave na de wederuitvoer. Vandaar de mogelijkheid tot ‘vrijstelling van zekerheid’ (vrijstelling om de borgsom te storten).

Vroeger konden de musea zelf die vrijstelling aanvragen. De sinds kort verscherpte douanereglementering bepaalt dat nu alleen een overheid de vrijstelling van zekerheid nog kan aanvragen: het museum als dat een overheidsinstelling is (zoals het KMSKA), of de overheidsinstelling waarvan het museum afhangt (zoals de stad voor een stedelijk museum).

Musea die onder geen van die twee categorieën vallen (bijvoorbeeld musea met een vzw-statuut) kunnen aan een Belgisch overheidslichaam naar keuze vragen of het voor het museum een vrijstelling van zekerheid wil aanvragen voor de tijdelijk in te voeren werken. Als een overheid daartoe bereid is, moet ze de douane een verklaring bezorgen waarin ze er zich toe verbindt om alle invoerrechten, btw en andere verschuldigde belastingen en boeten te betalen als die ‘opeisbaar’ zouden worden (dus als een tijdelijk ingevoerd kunstwerk niet correct ‘weder uitgevoerd’ werd en deel is gaan uitmaken van het commercieel verkeer in de Europese Unie zonder daarvoor de verschuldigde rechten te betalen).

De minister van Cultuur staat borg voor de kunstwerken die het M HKA invoert voor zijn tijdelijke tentoonstellingen.

In 2013 stond de Vlaamse overheid borg voor tijdelijke bruiklenen voor twee tentoonstellingen in het M HKA:

  • bruiklenen voor tentoonstelling Optimundus (7 februari tot 12 mei 2014) (risico: 1.500 euro)

  • bruiklenen voor tentoonstelling Paintings and other stuff (Kerry James Marshall) (10 oktober 2013 tot 3 februari 2014) (risico: 711.236,82 euro).