Kunsten en Erfgoed

Context van de cijfers

Tijdens de beleidsperiode 2009-2014 zijn er een aantal beslissingen genomen die de context van de cijfers helpen duiden.  De belangrijkste van deze beslissingen staan hieronder per kalenderjaar opgesomd. 

2009

• Er werden 2 nieuwe cultureel-erfgoedconvenants (Kempisch Erfgoed en Viersprong Land van Rode). De middelen hiervoor (500.000 euro) werden gecompenseerd op het budget voor de erfgoedprojecten.

2010

• De  Vlaamse Regering legde een besparing op van 5% op projectmiddelen, 2% werkingsmiddelen en 10% op de niet-decretale middelen. Er worden geen indexen toegekend.

Voor erfgoed werd dit besparingsvoorstel doorgevoerd.

Voor Kunsten werd een alternatief besparingsvoorstel uitgewerkt dat dezelfde besparing realiseerde.  Door de besparing op werkingsmiddelen te verhogen en te differentiëren voorkwam de minister een besparing op projectmiddelen en op kleine organisaties. Op die manier heeft de minister bereikt dat:

• De wettelijke verplichtingen voor de Nederlandse Taalunie (NTU) en het Derde Arbeidscircuit (DAC) konden worden nagekomen
• De zwakkere actoren (kleine organisaties en projectmiddelen) bij het doorvoeren van de besparing werden beschermd
• Het traject, om bij de uitvoering van het Kunstendecreet te komen verhouding  90/10 tussen werkingsmiddelen en projectmiddelen, wordt verder gezet, door in 2011 dezelfde hoeveelheid projectmiddelen te voorzien als in 2010.
• Voor de eigen instellingen (M HKA, Gaasbeek, Alden Biesen) legt de Vlaamse Regering een besparing op van 5%. Voor de eigen instellingen met statuut van buitendienst wordt deze besparing echter gerealiseerd op de totale omzet. De dotaties aan Gaasbeek en Alden Biesen dalen als gevolg hiervan met respectievelijk 7% en 18%.
• In de loop van 2010 realiseert de Vlaamse Regering een bijkomende besparing door in de begroting voorziene kredieten niet uit te geven via een kredietblokkering. Als gevolg hiervan wordt er 500.000 euro van het projectenbudget erfgoed en 150.000 euro van het budget voor aankopen voor de collectie van het MHKA geblokkeerd.
• Er zijn voor 6.4 miljoen aan bijkomende middelen recurrent ingeschreven in de begroting vanaf 2010 voor de uitvoering van de beslissing van de Vlaamse Regering van 24 april 2009 over de toekenning van subsidies voor het geheel van de werking van het Kunstendecreet in de periode 2010-2012.
• Omwille van de uitbreiding van het gebouwencomplex van deSingel Kunstcampus, is er bij de begroting 2009 voor geopteerd om de Singel op te nemen in de consolidatiekring [1] van de Vlaamse overheid. Omwille van de stijgende exploitatiekost, wordt bij de opmaak van de begroting 2010 de dotatie aan deSingel met 850.000 euro verhoogd.
• De minister beslist om de verhouding tussen werkings- en projectmiddelen in de kunsten vast te leggen op een verhouding 90/10 voor deze legislatuur.
• De Vlaamse Regering besliste  (oktober 2010) tot het samenvoegen van KBVV en Vlaamse Opera om te komen tot een verbeterde onderlinge samenwerking, een gezonder financieel beheer en een efficiëntere  zakelijk beheer.
  

 

2011

• De Vlaamse Regering legt opnieuw een aantal besparingen op. Er  werdt 3% bespaard op de projectsubsidies en 2% op de werkingssubsidies. Er worden geen indexen toegekend.
• Er worden bijkomende middelen voorzien voor het Concertgebouw Brugge (+441.000 euro).
• De middelen voor de ondersteuning van de Nederlandstalige literatuur in kwaliteitsboekhandels (de zgn. “Vlaamse wand”) wordt overgeheveld naar het Vlaams Fonds voor de Letteren, die vanaf 2011 de toekenning van deze middelen coördineert.
• Er wordt een nieuwe cultureel-erfgoedconvenant afgesloten met de Cultuurregio Pajottenland en Zennevallei. De middelen hiervoor (300.000 euro) worden gecompenseerd binnen het budget van de lokale cultureel-erfgoedconvenants. Dit betekent een bijkomende daling van de subsidies aan de lopende convenants.
• De aankoop van  letterkundige werken wordt vanuit Kunsten en Erfgoed overgeheveld naar het Vlaams Fonds voor de Letteren.
• Het decreet van 15 juli 2011 houdende de erkenning van en de subsidieregeling voor het Memoriaal van de Vlaamse Ontvoogding en Vrede (IJzertoren) zorgt nu voor een eenduidig kader rond deze verschillende deelwerkingen.
• Via besluit van de Vlaamse Regering van 25 april 2008 is de Ancienne Belgique aangewezen als Instelling van de Vlaamse overheid vanaf 2011.
• Nieuwbouw deSingel gaat open. De dotatie deSingel wordt verhoogd met 441.000 euro voor de stijgende kosten verbonden aan onderhoud en werking.
• Het budget voor aankoop hedendaagse kunst voor het M HKA wordt op nul gezet voor 2011.

2012

• In het kader van de beparingen beslist de Vlaamse Regering om geen indexen tot te kennen op subsidies.
• Visienota internationaal beleid (CINT) werd goedgekeurd.
• De minister beslist een geïntegreerd letterenbeleid te voeren waarbij het Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL) de coördinatiefunctie  toegewezen krijgt.
  De dotatie aan het Vlaams Fonds voor de Letteren met 117.000 euro voor de uitbouw van het stripbeleid.  Maar 200.000 euro van haar dotatie wordt herschikt naar Stichting Lezen, die het focuspunt jeugdliteratuur ontwikkelt.
• In het kader van het bovenvermelde nieuwe Memoriaaldecreet worden vanaf 2012 de verschillende subsidies voor de werking van het IJzertorenmemoriaal samengevoegd en verankerd in een beheersovereenkomst met de Vlaamse overheid. Naast de subsidie voor de cultureel-erfgoedwerking, voorziet het Vlaams Gewest, conform deze overeenkomst, nog een subsidie voor de instandhouding van de IJzertoren als beschermd monument.
• Een nieuwe beheersovereenkomst met het M HKA gaat van start voor de periode 2012 – 2016. In het kader hiervan wordt het aankoopbudget voor kunstwerken terug gezet op 100.000 euro. De dotatie aan het MHKA blijft status quo.
• Een nieuw Cultureel-erfgoeddecreet, dat vooral aanpassingen aan het Planlastendecreet bevat, wordt goedgekeurd op 6 juli 2012.
• Vanaf 2012 worden de VIA-middelen omwille efficiëntie niet meer rechtstreeks, maar opnieuw via het departement CJSM uitbetaald.
• Bij haar beslissing van 29 juni 2012 over de meerjarige subsidies in uitvoering van het Kunstendecreet, nam de Vlaamse Regering het engagement om de projectmiddelen Kunsten in 2013 te verhogen tot 9,7 miljoen euro waardoor de verhouding 90/10 gerespecteerd blijft.
• Op deze meerjarige ronde volgt een evaluatie in het najaar 2012. Op basis van de resultaten beslist om een nieuw Kunstendecreet te ontwikkelen.

     

2013

• Het geïntegreerd letterenbeleid wordt verder geoperationaliseerd. Dit brengt met zich mee dat het VFL, omwille van haar coördinerende functie, haar dotatie verder verhoogd ziet met een bedrag van 870.000 euro, afkomstig van de herschikking van de middelen voor:
  • de vzw Passa Porta
  • de vzw Poëziecentrum
  • de vzw Stichting Lezen (luik auteurslezingen)
  • de vzw Het Beschrijf.
• De Vlaamse Regering beslist om vanaf 2013 een nieuwe cultureel-erfgoedconvenant te sluiten met Platform Omgeving Leie Schelde (POLS) voor een bedrag van 193.000 euro per jaar. De benodigde middelen werden gecompenseerd binnen de beleidskredieten CJSM.
• De middelen voor internationale projecten en de ondersteuning van de Nederlandse Taalunie worden samengebracht op een nieuw programma “interregionaal cultuurbeleid”.
• Het nieuwe Kunstendecreet wordt goedgekeurd in het Vlaams Parlement op 3 december 2013.
• De minister beslist een geïntegreerd filmbeleid te voeren waarbij  het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF)  de coördinatiefunctie  toegewezen krijgt.

 

2014

• Het uitvoeringsbesluit bij het nieuwe Kunstendecreet wordt gefinaliseerd en er wordt gestart met de operationalisering van de uitvoering.
• De activiteiten van de Vlaamse Opera (Vlopera) en Koninklijk Ballet van Vlaanderen (KBVV)  worden geconsolideerd binnen één instelling, Het Kunsthuis. De gezamenlijke instelling wordt opgenomen in de consolidatiekring van de Vlaamse overheid.
• De Vlaamse overheid neemt in 2014 de historische schuld van het KBVV over. Dit impliceert een eenmalige meeruitgave van 1.440.000 euro.
• Nieuwe museumronde 2014 – 2018. Niettegenstaande de hoge verwachtingen vanuit de sector is er geen budgettaire ruimte om de globale middelen voor de musea te verhogen.  Op basis van de kwalitatieve insteek van de betrokken beoordelingscommissie werden de middelen wel gedifferentieerd verdeeld over de positief beoordeelde musea.  De verplichting om het 1-euro tarief toe te passen vervalt, de middelen worden geheroriënteerd naar het versterken van de educatieve werkingen.
• De werkingssubsidie die het S.M.A.K. ontving als kunstencentrum in uitvoering van het Kunstendecreet wordt toegevoegd aan de museumsubsidie binnen het Erfgoeddecreet.
• Kazerne Dossin ontvangt zowel middelen vanuit de Diensten Algemeen Regeringsbeleid  (DAR) als vanuit Cultuur. In het kader van de begrotingsopmaak 2014 worden beide subsidies samengevoegd bij de DAR.
• De volledige subsidie voor Stichting lezen wordt toegevoegd aan de dotatie voor het Vlaams Fonds voor de Letteren. Het gaat om een overheveling van 974.000 euro.
• Naar aanleiding van een herschikking van de bevoegdheden beslist de Vlaamse Regering tot een aanpassing van het Provinciefonds waardoor 80% van de provinciale subsidies voor de werking van kunstenorganisaties toegevoegd worden aan de subsidies op Vlaams niveau. Door deze verschuiving neemt het budget van Kunsten toe met 5.114.000 euro.

[1] Consolidatiekring is een een groep van instellingen  die deel uitmaken deel uitmaken van de Vlaamse deelstaatoverheid de begroting begroting en jaarrekening van al deze instellingen worden samengeveogd om de fibnale begroting, jaarrekening en schuldpositie van de Vlaamse deelstaat te bepalen.